---

پيش‌گفتار
هر مسلمان معتقد، بر اساس آموزه‌هاي قرآن مجيد بايد تنها به وجود دو نوع انديشمند مادي در كل عالم هستي اعتقاد داشته باشد. اين دو نوع، يكي انسان است و ديگر ي جن. بنابراين اگر مسلماني معتقد به وجود موجودات فرازميني باشد، بايد باورداشته‌باشد كه فرازميني‌ها يا انسان‌اند و يا جن.
از آنجا كه قرآن كريم به اين موضوع اشاره دارد كه جن‌ها تا پیش از بعثت رسول‌اكرم(ص) به آسمان پروازمي‌كرده‌اند، پس در اين روزگار، نسبت‌دادن فرازميني‌ها به جن‌ها شايسته‌تر است؛ بويژه آنكه قرآن مي‌گويد جن‌ها كارهاي شگفت‌انگيز و توانايي‌هاي شگرفي داشته و دارند و بر كارهاي بسيارسخت، همواره پيروز گشته و پیش از انسان آفريده‌شده‌اند.
متأسفانه دانشمندان مسلمانی كه درموضوع شناخت انسان در قرآن كتابهايي نگاشته‌اند، به اين مهم كمتر توجه‌كرده و به اهمّيّت اين موضوع پي‌نبرده‌اند كه جن‌شناسي جداي از انسان‌شناسي نيست؛ و اصولاٌ‏ اگر از ديدگاه انسان‌شناسي فرهنگي و باستان‌شناسي به اين موضوع بنگريم، درخواهيم يافت كه تا جن را نشناسيم انسان را نيز نخواهيم شناخت؛ زيرا آثار برجا‌مانده از جن‌ها و انسانها در طول تاريخ چندين و چند هزار ساله آنان بر روي كره زمين، چنان با يكديگر درآميخته و گره‌خورده‌است كه تشخيص و تفكيك آنها از يكديگر، خود نيازمند ايجاد شاخه جديدي در دانش باستان‌شناسي است.
البته اگر دانشمندان، بويژه باستان‌شناسان غيرمسلمان در اين زمينه به تفكر بنشينند و معتقد به موجودي انديشمند جداي از انسان شوند، بسياري از مشكلات و معضلات باستان‌شناسي آنان نيز حل خواهد‌شد؛ و از سردرگمي‌هايي كه پس از مشاهده یافته ها و آثار شگفتی آفرین بر روي زمين گريبانگير آنان مي‌شود نيز رهايي خواهنديافت. و در صورتی که به كاوش و جست‌وجو پيرامون شناخت جن بپردازند (كه مسيحيان نيز بدان معتقدند) در رفع پيچيدگي‌هاي باستان‌شناسي بيش از پيش كامياب خواهندشد.